Edge computing – co to jest i kiedy warto go wdrożyć w firmie?

To pierwszy wpis z serii o technologii Edge Computing. Zobacz pozostałe wpisy:

• Infrastruktura sieciowa gotowa na edge computing
• Edge vs Cloud vs Hybryda – jak wybrać model przetwarzania danych?
• Czy edge computing jest bezpieczny? Ochrona danych na brzegu sieci
• Edge computing w systemach monitoringu i zabezpieczeń

Czym jest edge computing i dlaczego teraz jest o nim głośno?

Jeszcze kilka lat temu większość danych firmowych przetwarzano w jednym z dwóch miejsc: na lokalnych serwerach lub – coraz częściej – w chmurze obliczeniowej. Ale dziś to już nie wystarcza. Liczba urządzeń, które generują dane, rośnie lawinowo: czujniki IoT, kamery, maszyny produkcyjne, pojazdy autonomiczne, terminale sprzedaży czy aplikacje mobilne tworzą miliony zdarzeń na sekundę. I wiele z tych danych musi zostać przetworzonych natychmiast, w czasie rzeczywistym.

Dlatego coraz częściej mówi się o edge computingu – czyli przetwarzaniu danych na brzegu sieci, blisko miejsca ich powstawania. Zamiast wysyłać wszystko do chmury, analiza i decyzje odbywają się lokalnie – na urządzeniu lub w jego bezpośrednim otoczeniu.

To podejście jest niezbędne wszędzie tam, gdzie czas reakcji jest kluczowy. Klasyczny przykład to samochód autonomiczny, który nie może czekać na decyzję z chmury, by zahamować przed przeszkodą – musi zareagować w ułamku sekundy, korzystając z lokalnych danych z kamer, radarów i czujników.

Ale edge computing to nie tylko rozwiązanie dla motoryzacji. Jego zastosowania są już powszechne w takich obszarach jak:

• Produkcja przemysłowa – analiza danych z maszyn i linii produkcyjnych, wykrywanie usterek w czasie rzeczywistym,
• Monitoring wizyjny – rozpoznawanie twarzy, wykrywanie ruchu lub intruzów bezpośrednio w kamerach,
• Handel i retail – analiza zachowań klientów w sklepie bez potrzeby wysyłania nagrań do centrali,
• Logistyka i transport – śledzenie przesyłek, zarządzanie flotą i przewidywanie opóźnień,
• Smart city i infrastruktura krytyczna – zarządzanie ruchem, oświetleniem czy systemami bezpieczeństwa lokalnie.

W klasycznym modelu chmurowym dane z tych systemów musiałyby być najpierw wysłane do zewnętrznego centrum danych, przeanalizowane i dopiero wtedy wracałaby decyzja. W edge computingu wszystko dzieje się na miejscu – szybciej, bezpieczniej i bez konieczności ciągłego połączenia z Internetem.

To właśnie dlatego edge computing staje się kluczowym elementem nowoczesnych rozwiązań IT – i dlaczego coraz więcej firm pyta nas, czy to rozwiązanie dla nich.

Na brzegu sieci, czyli gdzie?

Edge computing nie wymaga wielkich serwerowni – przeciwnie, jego siłą są niewielkie, lokalne urządzenia, które potrafią przetwarzać dane samodzielnie lub w bezpośrednim otoczeniu. W zależności od branży i zastosowania mogą to być m.in.:

• Kamery IP z wbudowaną analizą obrazu – np. wykrywające ruch, rozpoznające twarze lub tablice rejestracyjne.
• Sterowniki PLC i urządzenia HMI – stosowane w automatyce przemysłowej do sterowania i analizy procesów.
• Edge serwery i minikomputery – np. Intel NUC, Raspberry Pi, przemysłowe edge boxy (z Linux/Windows), działające jako lokalne centra obliczeniowe.
• Bramki IoT i przemysłowe routery – np. Teltonika, Cisco IR, które zbierają i wstępnie przetwarzają dane z wielu czujników.
• Urządzenia mobilne – smartfony, tablety lub kolektory danych używane przez pracowników w terenie.
• Punkty dostępowe Wi-Fi z funkcją analizy – np. w handlu detalicznym do zliczania klientów czy analizy czasu przebywania w strefie.

Te urządzenia często współpracują z systemami centralnymi lub chmurą, ale potrafią działać także autonomicznie, co daje większą niezależność i szybkość działania.

Dlaczego firmy sięgają po edge computing?

Choć edge computing bywa postrzegany jako technologia przyszłości, wiele firm wdraża go już teraz, aby rozwiązać konkretne problemy operacyjne i zyskać przewagę konkurencyjną. Oto cztery główne powody, dla których organizacje decydują się na przetwarzanie danych na brzegu sieci:

1. Niższe opóźnienia

W wielu branżach kluczowa jest natychmiastowa reakcja na dane – szczególnie w automatyce przemysłowej, monitoringu czy logistyce. Przykład? W systemie monitoringu wizyjnego analiza obrazu na kamerze może od razu uruchomić alarm, bez konieczności wysyłania materiału do serwera centralnego. Dzięki edge computingowi decyzje podejmowane są w ułamkach sekund.

2. Bezpieczeństwo danych lokalnie

Nie wszystkie dane powinny opuszczać firmową sieć. Przetwarzając je lokalnie, można lepiej kontrolować dostęp, szyfrowanie i przechowywanie. To szczególnie istotne przy przetwarzaniu danych wrażliwych, objętych przepisami RODO lub dotyczącymi infrastruktury krytycznej.

3. Niezależność od połączenia z Internetem

Systemy edge mogą działać w pełni lokalnie, bez ciągłej komunikacji z chmurą. Oznacza to większą odporność na awarie sieci czy przerwy w dostępie do Internetu. To ważne zwłaszcza w środowiskach przemysłowych, na placach budowy czy w odległych lokalizacjach.

4. Oszczędność transferu danych i mocy obliczeniowej

W modelu chmurowym wszystkie dane muszą być przesłane, przechowywane i przetwarzane w zewnętrznych centrach danych – co generuje koszty i obciążenia. Dzięki edge computingowi przetwarzasz tylko to, co potrzebne, a do chmury trafiają wyłącznie wyniki analiz lub dane agregowane. To bardziej efektywne i skalowalne rozwiązanie.

Kto najbardziej zyskuje na edge computing?

Edge computing to rozwiązanie, które szczególnie dobrze sprawdza się w branżach, gdzie liczy się czas reakcji, niezawodność działania i lokalne przetwarzanie dużej ilości danych. W tych środowiskach przesyłanie wszystkiego do chmury jest niepraktyczne, zbyt kosztowne albo po prostu zbyt wolne.

Oto kilka obszarów, w których edge computing realnie zwiększa efektywność i bezpieczeństwo:

Produkcja przemysłowa

W nowoczesnych zakładach produkcyjnych dane są generowane przez setki czujników i maszyn. Edge computing umożliwia:

• monitorowanie stanu urządzeń w czasie rzeczywistym,
• wykrywanie anomalii jeszcze przed awarią (np. przez analizę wibracji lub temperatury),
• lokalne sterowanie robotami lub liniami produkcyjnymi z wykorzystaniem AI.

To przekłada się na mniejszą liczbę przestojów i wyższą jakość produkcji.

Logistyka i transport

W firmach logistycznych lokalne systemy edge mogą:

• śledzić położenie i stan techniczny pojazdów,
• analizować trasy w czasie rzeczywistym,
• reagować na zmiany warunków drogowych lub awarie systemów pokładowych.

Pozwala to na lepszą optymalizację dostaw i zarządzanie flotą – nawet bez stałego dostępu do Internetu.

Handel i retail

W punktach sprzedaży edge computing pozwala analizować:

• liczbę klientów odwiedzających sklep,
• ich zachowanie i ścieżki poruszania się,
• czas spędzony w poszczególnych strefach.

Dzięki temu firmy mogą optymalizować układ sklepu, promocje i obsługę – a wszystko bez konieczności wysyłania materiałów wideo do centrali.

Systemy bezpieczeństwa

W systemach monitoringu, kontroli dostępu czy alarmowych edge computing umożliwia:

• lokalną analizę obrazu z kamer,
• wykrywanie zagrożeń (np. wtargnięcia, dymu, podejrzanego zachowania),
• natychmiastową reakcję – bez czekania na analizę w chmurze.

To oznacza szybszą detekcję zagrożeń i większą niezawodność działania.

Medycyna i infrastruktura krytyczna

W placówkach medycznych i wrażliwych obiektach (np. energetyka, wodociągi, transport publiczny), edge computing:

• przetwarza dane z urządzeń medycznych lub sensorów lokalnych,
• wspiera decyzje kliniczne w czasie rzeczywistym,
• zwiększa odporność systemów na awarie sieci.

W takich miejscach niezależność, prywatność i ciągłość działania mają kluczowe znaczenie.

Jakie wyzwania wiążą się z edge computingiem?

Edge computing niesie za sobą wiele korzyści, ale jego wdrożenie wiąże się też z konkretnymi wyzwaniami technicznymi i organizacyjnymi. Dla wielu firm to nie tylko zmiana technologii, ale również zmiana podejścia do projektowania i zarządzania infrastrukturą IT.

1. Wymagana jest solidna infrastruktura IT na miejscu

W przeciwieństwie do modelu chmurowego, edge computing opiera się na zasobach lokalnych – serwerach, urządzeniach, sieci LAN, zasilaniu. To oznacza, że firma musi zadbać o:

• odpowiednią wydajność sprzętu lokalnego,
• stabilną i szybką sieć wewnętrzną,
• zabezpieczenia fizyczne i środowiskowe (np. chłodzenie, zasilanie awaryjne).

Bez tego nawet najlepiej zaprojektowany system edge może okazać się zawodny.

2. Ochrona lokalnych urządzeń i danych

Urządzenia edge często działają w terenie lub poza centralną serwerownią – w halach, magazynach, biurach, sklepach. To oznacza:

• większe ryzyko fizycznego dostępu niepowołanych osób,
• potrzebę regularnych aktualizacji oprogramowania i zabezpieczeń,
• konieczność stosowania polityk bezpieczeństwa na poziomie urządzeń końcowych.

W firmach przetwarzających dane osobowe lub poufne oznacza to także obowiązek zgodności z przepisami, takimi jak RODO czy normy ISO.

3. Integracja z systemami centralnymi i chmurą

Edge computing nie zastępuje całkowicie chmury czy serwerów centralnych – zwykle współpracuje z nimi. Oznacza to potrzebę:

• integracji danych z różnych źródeł (lokalnych i zdalnych),
• standaryzacji formatów danych i API,
• synchronizacji i backupu.

Bez dobrze przemyślanej architektury łatwo o chaos – zwłaszcza w większych organizacjach, które mają wiele lokalizacji i systemów.

Jak Comel wspiera firmy w przejściu do edge computing?

Edge computing to rozwiązanie o dużym potencjale, ale jego skuteczne wdrożenie wymaga doświadczenia i szerokiego podejścia do infrastruktury IT. Comel wspiera firmy na każdym etapie tej transformacji:

• Doradztwo i analiza potrzeb

  → Dzięki usługom Outsourcingu IT (it.cml.pl) pomagamy ocenić, które procesy w firmie można przenieść na „brzeg” sieci i jakie korzyści z tego wynikają.

• Projektowanie i budowa sieci LAN

  → W ramach oferty siecilan.cml.pl tworzymy sieci gotowe na intensywną wymianę danych lokalnie – szybkie, stabilne i skalowalne.

• Bezpieczne systemy brzegowe

  → Na stronie bezpieczny.cml.pl znajdziesz ofertę inteligentnych systemów monitoringu, alarmów i kontroli dostępu – działających lokalnie, niezależnie od chmury.

• Integracja z chmurą i Data Center

  → Dzięki serwery.cml.pl zapewniamy ciągłość działania – lokalne przetwarzanie danych połączone z backupem, chmurą hybrydową i pełnym wsparciem serwerowym.

• Zarządzanie bezpieczeństwem edge i SOC

  → Na soc.cml.pl oferujemy całodobowy monitoring bezpieczeństwa, również dla rozproszonych systemów brzegowych. W ramach oferty szbi.cml.pl pomagamy w spełnianiu wymogów RODO, NIS2 i ISO 27001.